Artificial Intelligence

Serious Games

Kansen van AI in serious gaming

• Adaptief leren: AI maakt games op maat van individuele spelers, wat resulteert in een betere leerervaring door aanpassing aan niveau en vaardigheden.
• Data-gedreven inzichten: AI analyseert grote hoeveelheden speldata, waardoor game-ontwikkelaars games sneller en efficiënter kunnen verbeteren. Dit opent ook nieuwe mogelijkheden voor onderzoek naar menselijk gedrag in bepaalde situaties.
• Meer content = meer impact: AI versnelt de contentcreatie, waardoor er meer content beschikbaar is om de gameplay en leerervaring te verbeteren. Dit zorgt voor meer betrokkenheid en langdurig gebruik door spelers.

Risico's bij het gebruik van AI in games

• Afhankelijkheid: Een evenwicht tussen AI en menselijke interactie is cruciaal. Overheersing door AI kan leiden tot een gebrek aan nuance en menselijke interactie, wat essentieel is in sectoren zoals gezondheidszorg en onderwijs.
• Vooringenomenheid en discriminatie: AI-algoritmes kunnen inherent bevooroordeeld zijn, wat kan leiden tot ongelijke behandeling van spelers op basis van geslacht, ras of etniciteit. Menselijke experts zijn nodig om inclusieve en veilige ervaringen te garanderen. Privacy en databeveiliging: Verzameling en verwerking van grote datasets door AI in serious games vereist zorgvuldige omgang met privacy en databeveiliging, vooral in sectoren als gezondheidszorg en onderwijs.

Verantwoorde AI in de gezondheidszorg

Deze sectie benadrukt het belang van verantwoord gebruik van AI in serious gaming, ELSA Lab Noord-Nederland is een consortium gericht op verantwoorde AI-ontwikkeling en -toepassing in de gezondheidszorg.

• AI+ Hospital bordspel: Ontwikkeld in samenwerking met UMCG's Data Science Center in Health (DASH) om discussies over verantwoord AI-gebruik in de gezondheidszorg te stimuleren.

(Bron: 8D Games - AI in serious gaming)

Succesvolle implementatie van serious games in de zorg

De whitepaper "Waarom serious games voor de zorg de eindgebruiker wel/niet bereiken" verkent de veelvoorkomende knelpunten bij de ontwikkeling en implementatie van serious games en innovaties in de zorg. De paper belicht deze knelpunten vanuit het perspectief van diverse stakeholders, waaronder onderzoekers, innovatiemanagers, zorgprofessionals en gameontwikkelaars.

Belangrijkste knelpunten en mogelijke oplossingen

1. Te vroege focus op harde baten:

• Bestuurders en zorgverzekeraars willen vaak al vroeg in het traject harde bewijzen zien van de baten, terwijl een gedegen effectmeting pas mogelijk is na grootschalige en langdurige implementatie.
• Oplossing: introduceer een "uitprobeerfase" waarin zorgmedewerkers en cliënten samen met onderzoekers de innovatie testen en feedback geven. Dit kan door middel van methoden zoals "investigative rehearsal", waarbij zorgmedewerkers de innovatie in hun eigen tempo integreren in hun werk.

2. Starre fasemodellen:

• De gebruikelijke fasemodellen van subsidieverstrekkers passen niet goed bij de iteratieve 'trial and error'-aanpak die cruciaal is voor de ontwikkeling van serious games.
• Oplossing: wees transparant over de iteratieve werkwijze in subsidieaanvragen. Betrek eindgebruikers stap voor stap in het proces en geef ze een actieve rol in het vormgeven van de innovatie.

3. Onduidelijk eigenaarschap:

• Na de initiële ontwikkelingsfase is het vaak onduidelijk wie verantwoordelijk is voor onderhoud, doorontwikkeling en financiering van de game.
• Oplossing: maak al vroeg in het traject duidelijke afspraken over eigenaarschap en onderhoud. Zorgorganisaties zouden kunnen overwegen om zelf te investeren in innovatie, waardoor ze meer betrokkenheid en verantwoordelijkheid voelen voor de lange termijn.

4. Weerstand tegen verandering:

• Zorgprofessionals kunnen angstig zijn voor de gevolgen van innovaties, zoals veranderingen in hun werkwijze of mogelijke banenverlies.
• Oplossing: betrek zorgprofessionals vanaf het begin bij het proces en wees transparant over het doel en de impact van de innovatie. Benadruk dat de innovatie bedoeld is om hun werk te ondersteunen en te verbeteren, en niet om hen te vervangen.

5. Gebrek aan tijd en middelen:

• Zorgprofessionals hebben een hoge werkdruk en missen vaak de tijd om zich te verdiepen in nieuwe technologieën.
• Oplossing: bied trainingen en ondersteuning aan die aansluiten bij hun werktijden en -taken. Benadruk de praktische voordelen van de innovatie en maak het gebruik ervan zo laagdrempelig mogelijk.

6. Snelle technologische ontwikkelingen:

• De technologie verandert snel, waardoor serious games soms al verouderd zijn voordat ze volledig geïmplementeerd en gevalideerd zijn.
• Oplossing: focus op het ontwikkelen van flexibele en modulaire games die gemakkelijk aangepast kunnen worden aan nieuwe technologieën. Werk samen met technologische partners die op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.

7. Moeilijke vermarkting:

• Kleine technologiebedrijven vinden het vaak lastig om serious games te vermarkten in de zorgsector, die traditioneel gezien huiverig is om te investeren in innovaties zonder wetenschappelijke validatie.
• Oplossing: werk samen met onderzoekers om de effectiviteit van serious games te onderzoeken en te valideren. Betrek familieleden en naasten van cliënten bij de eerste tests om de potentiële impact van de game te laten zien.

Aanbevelingen voor succesvolle implementatie:

De whitepaper benadrukt het belang van de volgende best practices voor een succesvolle implementatie van serious games in de zorg:

• Betrek eindgebruikers vroegtijdig en continu bij alle fasen van het proces, van ideeontwikkeling tot implementatie en evaluatie.
• Werk samen met onderzoekers om de effectiviteit van de serious game te onderzoeken en te valideren.
• Begin met het einde voor ogen en denk na over praktische bezwaren en benodigde stakeholders.
• Wees transparant over de ontwikkelingsfase en benadruk dat feedback van eindgebruikers essentieel is.
• Maak duidelijke afspraken over onderhoud en eigenaarschap na de initiële ontwikkelingsfase.
• Zorg voor organisatiebrede bekendheid van de innovatie.
• Betrek familie en naasten van cliënten bij het ontwikkelingsproces.
• Verken mogelijkheden voor samenwerking met andere zorginstellingen om kosten en lasten te delen.
• Wijs 'super users' aan die fungeren als eerste aanspreekpunt en interne expert.
• Integreer laagdrempelige rapportagesystemen om data te verzamelen over het gebruik en de impact van de game.
• Deel de ervaringen en successen met de rest van de organisatie en de buitenwereld.

Door deze aanbevelingen te volgen, kunnen serious games succesvol geïmplementeerd worden in de zorgsector, met als doel de kwaliteit van zorg te verbeteren.